maria ster der zee

De eerste gegevens over de zeezegening in Blankenberge dateren uit het begin van de 15de eeuw.

Een gelovig volk dat van en bij de zee leeft en dagelijks met de gevaren ervan geconfronteerd wordt, zal nooit nalaten door vroom gebed en processie van God en zijn heiligen bescherming af te smeken.

In 1418 is er een betaling genoteerd van kaarsen “dewelke de wet dede omme dragen metten sacramente”.

De zeezegening werd gekoppeld aan de Heilige Sacramentsprocessie ter gelegenheid van Sacramentsdag, alsook aan het feest van Sint-Jan de Doper (24 juni) en de Heilige Petrus.

Vanaf 1503 stapte de rederijkerskamer van de stad mee in de processie,

"de welcke toochden diversche figueren ter eeren vanden heleghen sacramente".

Uitzonderlijke gebeurtenissen of omstandigheden waren soms de oorzaak van speciale ommegangen met zeezegening. Zo’n devote ommegang vond plaats op 18 augustus 1511 en dit “omme ghetydich wedere”

Vanaf 1634 werd de optocht ook door ‘bootsgesellen’ begeleid ‘tot defentie’ ervan en om

met ‘de wapenen’ de processie op te luisteren. Na vijf jaar echter werd hun deelname afgeschaft wegens te veel ongelukken (met de wapenen).

In 1698: Een voorjaar met hevige stormen; de vissers leden veel schade en mensenlevens gingen verloren op zee. De gelovige vissersbevolking bekwam van de bisschop de toelating om in de maand mei op drie zaterdagen naeen in de stad processie te houden met zeezegening.

1715, een merkwaardige ommegang met zeezegening greep plaats op het feest van Sint-Jan de Doper. De ‘deughsaeme en eerbare visschers ende jonkcheid van het selve Blanckenberghe’ trokken processiegewijs op Sint-Jansdag door de stad. Een zware storm had omstreeks dit feest in 1713 de Blankenbergse vloot uiteengeslagen, blijkbaar zonder verlies aan mensenlevens; en daarvoor willen de vissers de Almachtige danken.

De confererie van het H. Sacrament bemande de grootste en belangrijkste groep in de processie.

Conform aan haar reglement van 1812 waren alle confraters verplicht

"van hun te laeten vinden in de kerke op de dagen als er zal processie zijn ... op de boete van zeven stuijvers voor d'eerste mael en in cas van ervalling zal hij dobbel betaelen in profijt deezer confrerie”.

De sacramentsprocessie met zeezegening kreeg na de eeuwwisseling (vanaf 1900) een vernieuwde aanpak. Er werd een grote inspanning geleverd om van de processie en zeezegening ‘een schoone godsdienstige betooging’ uit te bouwen.

In 1906 ging de Heilige Sacramentsprocessie met zeezegening uit op 29 juni, feest van de apostelen Petrus en Paulus.

In 1907 noteerde men: 'Dit jaar waren verscheidene nieuwe groepen ingericht. De jonge visschers gingen rond het beeld van hunne patroon Sint-Pieter eenen groep maken, de visserij verbeeldende …'

Jaar na jaar groeide de processie met zeezegening. Duizenden jongeren, meisjes en jongens, kunnen getuigen van hun deelname aan deze processie en van de voorbereiding er van op de speelplaats van hun school.

In een artikel uit 1952 is er sprake van drie beelden die in de processie naar zee meegedragen worden, waaronder Maria, Ster der zee.

Op 11 juni 1972 gaat de zeezegening voor de eerste keer door zonder sacramentsprocessie, maar met live-uitzending op televisie (BRT). Dit gebeurde onder impuls van deken Joris Fenaux. Deze plechtige eucharistieviering op de zeedijk van Blankenberge gebeurde in concelebratie door deken Fenaux, Mgr. Ndai, bisschop van Kongo,

Mgr. Ekke, bisschop van Raigarh Ambikapur (India), Pater van Overstraeten uit Japan

en de plaatselijke priesters.

'Een redder vroeg om bescherming, een visser herinnerde aan 't dagelijks brood, een kind hoopt op zonovergoten recreatie, kortom alls stond in het teken van de zee, de goedheid, de mensenband en de wereldvrede. Dit alles poëtisch voorgesteld en voorgedragen, uitgebeeld, gezongen en gebeden in een ontroerende, ontwapenende soberheid.'

In 2020 en in 2021 was het wegens de coronapandemie niet mogelijk om een zeezegening te houden op het strand. Toen werd beslist om op de zatedagnamiddag vooraf vooropnames te maken van het zegeningsmoment op zee en de eucharistieviering te laten doorgaan in de Sint-Rochuskerk.

In 2021 werden de beelden van de zegening op zee ook in de kerk vertoont zodat de aanwezigen het zegeningsmoment konden meemaken.

Eveneens in 2021 was het de 50ste keer op rij dat de zeezegening van Blankenberge live op TV werd uitgezonden. Een jubileumjaar dus.

… er wordt nog steeds verder gewerkt en gezocht om een volledig geschiedenisoverzicht van de zeezegening in Blankenberge te kunnen aanbieden…

Bronnen:

Gallo-Brabantia - J.B. Gramaye

100 jaar Sint-Rochuskerk - Robert Boterberge

Geschiedenis van de Sint-Antoniuskerk - Robert Boterberge

Blankenberge - Elie Bilé

De Zeewacht